De gemeente Bergen op Zoom geeft, net als de meeste Nederlandse gemeenten, onvoldoende inzicht in hun contacten met de tabaksindustrie. Dat blijkt uit documenten die de Onderzoeksredactie Tabak verkreeg met een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur (wob) en uit contacten met betrokken gemeenteambtenaren.
Staatssecretaris Van Rijn van VWS heeft drie jaar geleden drie richtlijnen opgesteld om gemeenten te helpen zich te beschermen tegen de tabakslobby, die ook op lokaal niveau het anti-rookbeleid probeert te beïnvloeden, of via de lokale politiek Den Haag wil bereiken.
Vanwege de aanwezigheid van de fabriek van Philip Morris vroeg de Onderzoeksredactie Tabak informatie over de relatie tussen de gemeente en de tabaksindustrie. Vijf maanden na opvraag heeft de gemeente Bergen Op Zoom echter nog geen documenten geopenbaard. De gemeente heeft vier documenten over Philip Morris online gezet op de website van de gemeente, maar uit onderzoek en documenten verkregen via de Wob van ministeries en de Provincie Noord-Brabant blijkt dat dit slechts een fractie is van het totaal aantal contacten dat de gemeente met Philip Morris heeft gehad.
De gemeente werkt volgens de onderzoekers samen met de tabaksfabrikant, bezocht gezamenlijk Straatsburg en heeft verschillende lobbybrieven van Philip Morris ontvangen. Op BNR Nieuwsradio noemde een woordvoerder van de Onderzoeksredactie Tabak Bergen op Zoom daarom een mogelijk doorgeefluik voor de tabakslobby.
In 2012 toonden raadsleden van VVD, CDA en Lijst Linssen zich ontvankelijk voor een lobbybrief van Philip Morris door zich achter de inhoud te scharen en zich tegen accijnsverhoging op tabak uit te spreken. De gemeente Bergen op Zoom heeft de ambtelijke gedragscode niet aangevuld met een passage over de omgang met de tabaksindustrie. Ook drie andere Brabantse gemeenten verzwijgen contacten met tabaksfabrikanten.
Van de 388 gemeenten in ons land hebben er 12 contacten met de tabaksindustrie. Die 12 geven echter geen of maar zeer beperkt gehoor aan de richtlijnen van het ministerie van VWS om die contacten te registreren en op hun website openbaar te maken. Uit de WOB-actie van Onderzoeksredactie Tabak blijkt dat de betrokken gemeenten lobbybrieven, bedrijfsbezoeken en samenwerkingsverbanden verzwijgen. Daarmee handelen ze in strijd met de richtlijnen van Van Rijn en met de geest van het Framework Convention on Tobacco Control (FCTC). Dit internationale verdrag uit 2003 wil de lobbycontacten tussen de overheid en de tabaksindustrie zoveel mogelijk beperken en staat eigenlijk alleen praktische contacten toe, over vergunningen en dergelijke.
